Rahim Hüseynov: 20 Yanvar: Azərbaycanın Qanlı Müstəqillik Mübarizəsi və İnsanlığa Qarşı Törədilən Cinayət
20 Yanvar, Azərbaycan xalqının tarixində heç zaman unutmayacağı, acı və qanla yazılmış bir gündür. Bu tarix, yalnız Azərbaycan üçün deyil, bütün bəşəriyyət üçün ağır bir sınaq, həmçinin böyük bir faciədir. 1990-cı il yanvarın 19-dan 20-nə keçən gecə Sovet İttifaqının rəhbərliyinin təcavüzü ilə baş verən hadisələr, sadə vətəndaşların – qadınların, uşaqların, gənclərin, qocaların – amansız şəkildə öldürülməsi, döyülməsi, həbsləri ilə Azərbaycan xalqının müstəqillik uğrunda apardığı mübarizəni daha da gücləndirdi. 20 Yanvar yalnız bir qətliam deyildi, həm də bir xalqın müqavimətinin təzahürü və öz müstəqilliyi uğrunda apardığı mübarizənin simvolu oldu.
Sovet Totalitarizminin Qanlı Təcavüzü
20 Yanvar hadisələrini başa düşmək üçün, ilk növbədə, həmin dövrün siyasi və sosial vəziyyətini nəzərə almaq lazımdır. 1980-ci illərin sonunda, Sovet İttifaqının zəifləyən mərkəzi hakimiyyəti, daha çox müstəqillik tələbləri ilə qarşılaşmağa başladı. Hər bir respublika, xüsusilə də Azərbaycan xalqı, Sovet rejiminin amansız və repressiv siyasətinə qarşı öz hüquqlarını tələb edirdi. 1988-ci ildən etibarən, Azərbaycanın Dağlıq Qarabağ bölgəsindəki münaqişə, həmçinin ölkənin müstəqillik hərəkatı, Sovet rəhbərliyini ciddi şəkildə narahat edirdi. Bu narahatlıq nəticəsində, Sovet İttifaqı və onun Azərbaycan üzərindəki hegemoniyasını qorumaq məqsədilə, 20 Yanvar gecəsi amansız bir hərbi əməliyyat həyata keçirildi.
Sovet ordusu, gecə yarısı Bakıya daxil oldu və şəhəri zirehli texnika, tanklar və hərbi qüvvələrlə çevirdi. Tanklar, top atəşləri və atəş açmaqla, dinc əhalini qətlə yetirdilər. O gecə, yüzlərlə insan həyatını itirdi, minlərlə insan yaralandı. Gözlərində qorxu və kədər olmayan, yalnız öz hüquqları və azadlıqları uğrunda həyatını qurban verən bu insanlar, Azərbaycanın müstəqilliyinin təməlini qoydular.
Azərbaycan Xalqının İradəsi və Azadlıq Arzusu
20 Yanvar, həm də xalqımızın müstəqilliyə olan dərin istəyinin göstəricisi idi. Müstəqillik və azadlıq tələbləri getdikcə daha da güclənirdi. Sovet rejimi bu arzuları qəbul etməyi rədd etdi və bunun əvəzində xalqı qətlə yetirdi, ancaq bu qəddarlıq, Azərbaycan xalqının iradəsini heç vaxt sarsıda bilmədi. 20 Yanvar hadisələrindən sonra xalqın müstəqillik arzusunun gücləndiyini, bir çox insanın bu mübarizəyə daha da yaxınlaşdığını gördük.
Həmin gecənin qurbanları, yalnız öz xalqının müstəqilliyinə xidmət etmədilər, həm də öz ölkələrindəki ədalətsizliklərə, zorakılığa, repressiyalara qarşı durdular. Onlar, özlərinin və gələcək nəsillərin azadlığını təmin etmək üçün canlarını fəda etdilər. 20 Yanvar faciəsi, Azərbaycanın azadlıq mübarizəsinin rəmzi oldu. Xalqımız, Sovet rejiminin zorakılığına qarşı duraraq, öz müstəqilliyinin möhkəmləndirilməsi yolunda böyük bir addım atdı.
Qanlı Təcavüzün Ardından
Sovet İttifaqı bu qanlı hücumdan sonra, Azərbaycanda heç bir müstəqil fəaliyyətə və ya azadlıq hərəkatına izin vermək istəmirdi. Ancaq bununla belə, 20 Yanvar hadisəsi, Azərbaycan xalqının qəhrəmanlıq simvoluna çevrildi. Bu faciənin, təkcə xalqın üzləşdiyi acılıq və ağrılarla bağlı deyil, həm də milli müstəqillik uğrunda apardığı mübarizənin də yüksək rəmzidir. 20 Yanvarın əziz şəhidlərinin verdikləri qurbanlar, müstəqillik hərəkatını daha da möhkəmləndirdi.
Xalqımızın bu qəhrəmanlığı, 1991-ci ilin oktyabr ayında Azərbaycanın müstəqilliyini elan etməsi ilə nəticələndi. 20 Yanvar şəhidlərinin ruhu, ölkəmizin müstəqil dövlət olaraq beynəlxalq aləmdə tanınmasında və Azərbaycanı daha güclü bir dövlətə çevirmək üçün atılan addımlarda yaşayır.
20 Yanvarın Əziz Xatirəsi və Onun Tarixi Əhəmiyyəti
Bu faciə, heç vaxt unudulmayacaq. 20 Yanvar, yalnız bir hadisə deyil, həm də bir xalqın milli kimliyinin, müstəqillik və azadlıq istəyinin təcəssümü olaraq qalacaq. Bu hadisənin tarixə daxil olmasının səbəbi, sadəcə qanlı bir faciə olması deyil, həm də bu faciənin xalqımızın iradəsinin, mübarizəsinin və azadlıq uğrunda apardığı mübarizənin əbədi rəmzi olmasıdır.
Bu gün, 20 Yanvar şəhidlərinin xatirəsi Azərbaycanda hörmətlə yad edilir. Onların xatirəsi, yalnız Azərbaycanın deyil, bütün dünyada azadlıq uğrunda mübarizə aparan insanların simvoluna çevrilib. 20 Yanvar, Azərbaycan müstəqilliyinin əbədi rəmzi olaraq qalacaq. Həmin günü yaşayan insanlar, bu faciənin hər bir anını və hər bir qurbanını özləri üçün bir azadlıq işığı olaraq yadda saxlayacaq.
Bu gün biz, 20 Yanvarın verdiği dərsləri unutmamalıyıq. O günə olan ehtiram, bu gün bizim və gələcək nəsillərin müstəqillik yolunda sarsılmaz bir inam və əzmlə irəliləməsini təmin edir. 20 Yanvar hadisəsi, yalnız bir xalqın müstəqillik uğrunda apardığı mübarizənin başlanğıcı deyil, həm də azadlıq və insan hüquqları üçün apardığımız mübarizənin təməlidir. Bu gün, 20 Yanvar şəhidlərinin qanları ilə bərpa olunan müstəqillik, Azərbaycanın gələcək nəsilləri üçün qiymətli bir mirasdır.
20 Yanvar, Azərbaycanın müstəqilliyinin qazanılmasında mühüm bir dövrü əks etdirir. Bu hadisə, həm də bəşəriyyətin azadlıq və hüquqlar uğrunda mübarizəsinin simvoluna çevrilmişdir. Biz, 20 Yanvar şəhidlərinin qanı və canı ilə qazanılmış müstəqilliyə sahib çıxmalı, bu müstəqilliyi hər zaman qorumaq və inkişaf etdirmək üçün çalışmalıyıq. 20 Yanvarın əziz xatirəsi, Azərbaycan xalqının müstəqilliyə olan sevgisinin və qətiyyətinin əbədi simvoludur.
- 3